Những loại Đá quý cắt mặt
Một người bình thường khi nhìn thấy một viên kim cương hay đá quý nhiều màu sắc được cắt tỉa nhiều mặt sẽ rất kinh ngạc về sự phức tạp trong thiết kế và khối lượng công việc cùng sự kiên nhẫn phải đầu tư để có được một sản phẩm đẹp không ngờ đến như vậy.
Cắt mặt (Facet) là nghệ thuật cắt tỉa tạo thành các mặt nhỏ, hoặc mặt bằng phẳng trên hình dạng vật lý của những viên đá quý. Cắt mặt gia tăng vẻ bề ngoài của những viên đá quý bằng cách hỗ trợ và tăng cường khả năng phản chiếu ánh sáng của chúng, tạo ra những ánh sáng chói lóa và hiệu ứng lấp lánh tuyệt đẹp.
Lịch sử của phương pháp cắt đá quý kiểu facet
Hình thức ban đầu của cắt mặt xuất hiện từ 3000 năm trước công nguyên, khi mà những cái bình hình trụ chủ yếu được làm từ Đá Xà Văn. Một số lượng đáng kể và nhiều con dấu từ thời đại đồ đồng ở vùng Mesopotamia cổ đại đã được khám phá bởi các nhà khảo cổ học hiện đại. Những con dấu này thường được đeo như những con búp bê và được cho là đã thể hiện được tính cá nhân và những nét độc đáo của người mặc.
Một số loại đá quý trong suốt phổ biến nhất, bao gồm Ruby, Ngọc Lục Bảo, Ngọc Hồng Lựu và Sapphire xuất hiện trong các đồ trang sức sớm nhất ở Ấn Độ, Miến Điện, Sri Lanka (Tích Lan ngày nay) và Persia (Iran ngày nay). Trong giai đoạn đầu của Hồi giáo, nghệ thuật faceting đã được phát triển hơn nữa, và kỹ thuật faceting đa chiều đã được tạo ra. Vào đầu thế kỉ 13 và 14 ở châu Âu, công nghệ của con người đã tiến bộ và việc cắt gọt kim cương đã trở nên khả thi. Vào thế kỉ 15, những tiến bộ trong việc đánh bóng và tạo đối xứng đã tạo điều kiện cho sự phát triển nhanh chóng của faceting và các kỹ thuật tiên phong và việc cắt gọt (nhiều trong số đó vẫn được sử dụng ngày nay) đã ra đời.
Cắt mài Đá quý và hình dạng
Có hàng trăm cách sắp đặt faceting khác nhau, nhưng phổ biến nhất có lẽ là cắt thành các hình tròn sáng, thường được sử dụng cho các viên kim cương và nhiều đá quý màu. Mặt thường đi kèm với đánh bóng, nhưng trong những vết cắt nhất định, một số khía cạnh còn lại được để “mờ nhạt” để tạo hiệu ứng độc đáo.
Facets là những mặt phẳng lõm, nhưng đôi khi những mặt đá quý tiên tiến sẽ tạo ra những vết cắt tưởng tượng bằng cách đào sâu các đường rãnh nhỏ vào bề mặt của đá quý, do đó tạo ra một sự pha trộn độc đáo của công việc chạm khắc phức tạp. Sự cắt giảm ảo, đôi khi được gọi là “vết cắt lạ thường,” đôi khi được sử dụng với đá quý bất đối xứng (asymmetrical gemstones). Những đoạn cắt cảnh nổi tiếng bao gồm “baguette”, “marquis” hay “navette” (thuyền nhỏ), “công chúa cắt” (còn gọi là cắt vuông vuông), cắt hình trái tim, “briolette” của hoa hồng cắt), quả lê hình (giọt nước mắt), và “nghìn tỉ”, có hình tam giác.
Cách một viên đá được cắt kiểu Facet?
Phương pháp faceting liên quan đến việc cắt các góc chính xác trên đầu và dưới cùng của đá quý vì máy faceting tạo thành một góc bên phải mà tại đó góc của đá trên đĩa mài mòn được kiểm soát. Máy faceting sử dụng một đĩa điều khiển động cơ chứa một đĩa phẳng hoàn hảo (hay còn gọi là “lap wheel”) mà thực sự là công việc cắt và đánh bóng. Quá trình này liên quan đến việc gắn một viên đá quý lên một cái chốt (thường là một thanh kim loại), còn được gọi là “dopstick”, và sau đó lắp nó vào bút. Quill giữ dopstick tại chỗ để các góc độ chính xác có thể đạt được.
Máy cắt cần phải giữ hòn đá chống lại bánh xe lật bánh xe và theo dõi cẩn thận quá trình của việc cắt “vương miện”, đó là đỉnh của đá, và “gian hàng”, đó là đáy. Những điều quan trọng nhất cần ghi nhớ trong quá trình này là chiều cao, góc và lập chỉ mục. Kiểm soát độ cao, độ sâu tại đó đá quý được cắt, thiếp lập các góc cạnh mà trên đó đá được cắt, và chỉ số đề cập đến vị trí chính xác của các khía cạnh xung quanh hình dạng hoặc bản phác thảo của đá quý.
Nên chọn Đá cắt mặt Facet hay Cabochon?
Làm thế nào bạn nên quyết định có nên chọn một viên đá quý cắt kiểu Facet hoặc kiểu Cabochon?
Cabochons là đá quý được đánh bóng chứ không phải là cắt và thường được sử dụng với đá quý đục. Phụ thuộc rất nhiều vào phong cách độc đáo và sở thích của riêng bạn, vì cả 2 loại đều rất đẹp.
Tuy nhiên, một điều quan trọng cần ghi nhớ là ánh sáng phản chiếu tăng cường màu sắc bề mặt và kết cấu. Cabochons chủ yếu dựa vào ánh sáng phản chiếu trên bề mặt để thực hiện hiệu suất quang học của chúng và để tăng cường và hiển thị màu sắc, kết cấu và hình dạng của khoáng chất. Ngược lại, faceting sử dụng cả sự phản xạ và độ lệch. Điều này có nghĩa là ánh sáng không chỉ phản chiếu bề mặt của đá, mà còn đi vào tinh thể, phản chiếu các mặt góc vuông nội thất, và sau đó nổi lên một lần nữa. Do đó, tính sáng tạo và yếu tố lấp lánh là yếu tố quyết định rằng bạn nên đi với một viên đá Cabochon hay Facet.
Lựa chọn đá cắt kiểu Facet
- Khi phân tích viên đá quý, có một vài câu hỏi quan trọng để tự hỏi bản thân
- Các cạnh và được cắt có chính xác? Đây là bằng chứng cho thấy các mặt cắt đã được cắt đồng đều.
- Viên đá có đúng tỉ lệ? Thông thường, tỉ lệ tốt nhất cho đá quý là khi phần trên cùng của đá chiếm 1/3 tổng chiều cao, phần dưới cùng còn lại là 2/3.
- Viên đá có lấp lánh và tỏa sáng? Đây là bằng chứng cho thấy kỹ thuật đánh bóng phù hợp đã được sử dụng.
- Và cuối cùng, hiệu suất quang của đá quý như thế nào? Lý tưởng nhất, khi di chuyển, hòn đá phản chiếu và khúc xạ ánh sáng từ nhiều góc độ khác nhau.